اخبار سیاسی و اقتصادی
به گزارش بانکداران ۲۴ (Banker)،به نقل از پایگاه اینترنتی رویترز، قیمت هر اونس طلا در بازارهای جهانی امروز دوشنبه با 0.1 درصد کاهش روبرو شده و به کمتر از 1302 دلار رسیده است. قیمت طلا در پایان مبادلات روز جمعه تحت تاثیر آمارهای ضعیف تورم آمریکا قرار گرفت و با افزایش 0.9 درصدی روبرو شده بود.شاخص ارزش دلار آمریکا در برابر ارزهای معتبر بین المللی با افزایش نسبی روبرو شده و به بیش از 93.10 واحد رسیده است. به دنبال افزایش شاخص سهام بورس وال استریت آمریکا، شاخص سهام در بازارهای آسیایی نیز با رشد چشمگیری روبرو شده است.تشدید تنش ها بین دولت مرکزی عراق و کردها در شهر کرکوک نیز موجب شده است تا قیمت جهانی نفت به بالاترین سطح خود در 6 ماه اخیر برسد.بعد از یک جلسه امنیتی به ریاست حیدرالعبادی نخست وزیر عراق، نیروهای عراقی عملیات کرکوک را برای بازپس گیری چاههای نفت که در کنترل نیروهای پیشمرگه است را آغاز کردند.حیدرالعبادی دستور آغاز عملیات برای کنترل نیروهای امنیتی این کشور بر کرکوک و چاههای نفتی این منطقه را صادر کرد.طبق دستور حیدرالعبادی، نیروهای امنیتی عراق وظیفه دارند کنترل و امنیت پایگاههای نظامی و تاسیسات متعلق به دولت فدرال را تضمین و تامین کنند.نیروهای عراقی میگویند که به آنها دستور داده شده تا جای ممکن از بروز درگیری خودداری و با پیشمرگه همکاری و از جان همه شهروندان عراقی ساکن در کرکوک محافظت کنند.شاخص قیمت مصرف کننده در آمریکا طی ماه گذشته با بیشترین افزایش در 8 ماه اخیر روبرو شده است. علت اصلی این افزایش، رشد قیمت بنزین به واسطه طوفان های سهمگین ایرما و هاروی بوده که فعالیت های پالایشگاهی را مختل کرده است.جانت یلن رئیس فدرال رزرو آمریکا در اظهارات جدید خود تاکید کرده است که اقتصاد این کشور همچنان قوی و مستحکم است و بانک مرکزی آمریکا به سیاست خود برای افزایش تدریجی نرخ بهره ادامه خواهد داد.به نوشته طلا،علی رغم اظهارات اخیر و ضد ایرانی دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا و عدم تایید توافق هسته ای، مقام های دولت آمریکا روز یکشنبه تاکید کردند که واشنگتن در شرایط کنونی متعهد به اجرای برجام خواهد بود.به نظر می رسد تحولات مربوط به کاتالونیا نیز می تواند تاثیر زیادی بر بازارهای بین المللی داشته باشد. رهبر کاتالونیا تا امروز دوشنبه فرصت دارد تا درباره اعلام استقلال این منطقه از اسپانیا نظر نهایی خود را اعلام کند.
به گزارش اقتصاد آنلاین به نقل از ایرنا، هر دلار آمریکا امروز 34,179 ریال، هر پوند انگلیس 45,410ریال و هر یورو 40,404 ریال ارزشگذاری شد.در این نرخ گذاری ارزش هر فرانک سوییس 35,074 ریال، کرون سوئد 4,210 ریال، کرون نروژ 4,334 ریال، کرون دانمارک 5,424 ریال، روپیه هند 529 ریال، درهم امارات متحده عربی 9,302 ریال، دینار کویت 113,022 ریال، یکصد روپیه پاکستان 32,445 ریال، یکصد ین ژاپن 30,565 ریال، دلار هنگ کنگ 4,379 ریال، ریال عمان 88,754 ریال، دلار کانادا 27,427 ریال، راند آفریقای جنوبی 2,574 ریال، لیر ترکیه 9,406 ریال و روبل روسیه 598 ریال تعیین شد.همچنین هر ریال قطر 9,179 ریال، یکصد دینار عراق 2,923 ریال، لیر سوریه 66 ریال، دلار استرالیا 26,976 ریال، ریال سعودی 9,110 ریال، دینار بحرین 90,645 ریال، دلار سنگاپور 25,331 ریال، ده روپیه سریلانکا 2,223ریال، یکصد روپیه نپال 32,849 ریال، یکصد درام ارمنستان 7,110 ریال، دینار لیبی 25,080 ریال، یوان چین 5,196 ریال، یکصد بات تایلند 103,346 ریال، رینگیت مالزی 8,091 ریال، یک هزار وون کره جنوبی 30,315 ریال، یکصد تنگه قزاقستان 10,224 ریال، افغانی افغانستان 501 ریال، روبل جدید بلاروس 17,350 ریال، منات آذربایجان 20,105 ریال، سامانی تاجیکستان 3,885 ریال و بولیوار جدید ونزوئلا 3,426 ریال قیمت خورد.
به گزارش بانکداران ۲۴ (Banker)،خیز نرخ ارز در بازار از چند روز گذشته شروع شد وبه بیش از 4 هزار تومان رسید. عوامل مختلفی برای این رشد قیمت مطرح شد که مهم ترین آنها افزایش تقاضا به دلیل نزدیک شدن به ایام اربعین حسینی و سفر به عتبات عالیات، تهدیدات ترامپ، جبران کسری بودجه ، عرضه نشدن ارز در بازار بود.اما روز گذشته با تثبیت نرخ ارز در بازار دیدیم که دلیل این افزایش قیمت ها هیاهوی آمریکایی ها نبوده است. از سوی دیگر «محمدباقر نوبخت» سخنگوی دولت هم این اطمینان خاطر را به فعالان اقتصادی داد که دولت به دنبال افزایش نرخ دلار نیست و این گفته که دولت خواهان افزایش نرخ ارز است، تهمت است.نوبخت افزود: دولت با کاهش ارزش ریال در برابر دلار متضرر خواهد شد و سیاست دولت کنترل نرخ ارز شناور و مهار تورم بوده و با کاهش غیرمنطقی ارزش ریال در برابر دلار مخالف است .و در حالی که عده ای بر این باور هستند که رشد نرخ دلار برآمده از ساز و کار بازار است و وقت آن رسیده که دلار به قیمت واقعی خود برسد و این شرایط بازار می تواند بستر یکسان سازی نرخ ارز را فراهم سازد. اما در مقابل عده ای هم معتقدند بانک مرکزی باید با مدیریت بازار، نوسانات نرخ ارز را کنترل کند چرا که آثار تورمی در سایر بخش های اقتصادی خواهد داشت و پیش بینی پذیری بازارها را از بین خواهد برد.اما موضوع مهم این است که دلار چهار هزار تومانی تا چه زمانی در بازار دوام خواهد داشت و آیا پس از این به بهانه های شروع سفرهای ژانویه (سال نو میلادی)، ادامه انتشار اخبار درباره سرنوشت برجام، گرانی های شب عید و... سمت و سوی نرخ ارز همچنان صعودی خواهد بود؟ کارشناسان در پاسخ به این سوال می گویند که اگر بانک مرکزی وارد بازار نشود، دلار در سطح قیمتی 4 هزار تومان باقی خواهد ماند.
بانک مرکزی مدیریت نکند، دلار تا شب عید گران می ماند
«حمیدرضا برادران شرکا» کارشناس اقتصادی درباره نوسانات نرخ ارز در بازار در چند روز گذشته اظهار داشت: نوسان نرخ ارز چیز عجیبی نیست و در همه دنیا شاهد این نوسانات هستیم اما عجیب این است که چرا بانک مرکزی در این شرایط بازار را کنترل نمی کند. نوسان نرخ ارز با هر دلیلی از جمله شروع سفرهای اربعین، سفرهای ژانویه، انتشار اخبار سیاسی و ... این وظیفه بانک مرکزی این نوسانات را مدیریت کند.وی با تاکید بر اینکه مدیریت بازار با مداخله در آن متفاوت است، گفت: دخالت در بازار زمانی رخ می دهد که در بازار قیمت های تعادلی بسیار بالا است و دولت بدون هیچ منطقی دخالت هایی را انجام می دهد اما در حال حاضر بخش عمده ای از منابع ارزی در اختیار و کنترل بانک مرکزی است و بازار سهم بسیار ناچیزی از آن دارد.این کارشناس اقتصادی ادامه داد: بازار آزاد تاثیر بسیار محدودی در مدیریت عرضه و تقاضا دارد و از سوی دیگر این تکلیف برنامه ششم است که نرخ ارز به صورت مدیریت شده شناور باشد و این مدیریت وظیفه قانونی بانک مرکزی است.برادران شرکا با پیش بینی بازار ارز تا پایان سال، گفت: به طور قطع اگر بانک مرکزی بازار را کنترل نکند، خیز نرخ دلار تا شب عید ادامه خواهد داشت. دائما عواملی به وجود می آیند که منجر به افزایش قیمت ارز شوند و در این میان موضوع مهم مدیریت بازار است.این کارشناس بازار ارز با تاکید بر اینکه نرخ دلار به تمام بازارهای کالایی و خدماتی کشور سیگنال می دهد، اظهار داشت: با افزایش نرخ دلار تمام بازارهای داخلی دچار گرانی می شوند و حال اگر حتی نرخ دلار کاهش پیدا کند آثار تورمی ایجاد شده ناشی از افزایش قیمت ان در سایر بازارها از بین نمی رود چرا که قیمت ها حالت چسبندگی دارند. به همین دلیل است که مدیریت بانک مرکزی از سوی دولت بسیار حائز اهمیت است.برادران شرکا با تاکید بر ضرورت اجرای سیاست یکسان سازی نرخ ارز، گفت: بانک مرکزی 4 سال است که قصد یکسان سازی نرخ ارز را دارد اما تا کنون پس از گذشت این مدت نسبت به اجرای این سیاست پولی ومالی اقدام نکرده است و معتقد هستم که دلایل ذکر شده برای این تاخیر منطقی نیست. اجرای این سیاست می تواند در منطقی شدن نرخ ارز موثر باشد.وی افزود: اگر تعیین نرخ ارز به یک بازار غیرمتشکلی که سهم زیادی از بازار ارز ندارد وگذار شود این یک سهل انگاری است و می تواند پیامدهای منفی برای سایر بخش های اقتصادی داشته باشد.
** انباشت تورم قیمت ارز را تعدیل می کند
همچنین «هادی حق شناس» کارشناس اقتصادی با بیان اینکه در مقایسه بازار ارز در شهریور 1396 با مدت مشابه یک سال قبل از آن شاهده می کنیم که نرخ ارز در این مدت تقریبا ثابت بوده است، گفت : در کشورمان در آستانه ایام اوج سفرهای خارجی نوسانات مختصری در قیمت ارز مواجه می شویم اما تغییرات قیمتی عوامل بسیر متعددی دارد.
وی با اشاره به ثبات قیمت ارز در طول یک سال گذشته ادامه داد: نرخ ارز در شرایطی تقریبا ثابت بوده که در طول چهار سال گذشته تورم انباشته وجود داشته که این تجمیع باید در تعدیل نرخ ارز تخلیه شود.حق شناس درباره علت تخلیه نشدن تورم انباشته در نرخ ارز طی چهار سال گذشته ، گفت: دلیل اول خوشبینی مردم به ثبات اقتصادی با اسقرار دولت یازدهم بوده است. امضای تفاهمنامه برجام و آثار آن در دوران پسابرجام دلیل دوم و دلیل سوم آن، کنترل سیاست های ارزی بانک مرکزی است وگرنه به طور قطع قیمت ارز باید با فرمول مابه تفاوت میانگین تورم داخلی و تورم خارجی تعدیل می شد.این کارشناس اقتصادی در پاسخ به این سوال که آیا احتمال درجا زدن دلار در نرخ 4 هزار تومان وجود دارد، اظهار داشت: به نظرم اگر دولت در بازار ارز دخالت نکند، دلار در نرخ بالای چهار هزار تومان باقی خواهد ماند.وی تاکید کرد: هر اقدامی از سوی دولت به معنای مداخله نیست اما نوع سیاست دولت می تواند بسیار متفاوت باشد. اگر دولت از این فرصت استفاده کند و سیاست یکسان سازی نرخ ارز به اجرا برسد به طور قطع عملیاتی شدن این سیاست به نفع اقتصاد ملی خواهد بود. البته دولت سال گذشته فرصت اجرای سیاست یکسان سازی نرخ ارز را داشت و باید نسبت به اجرای آن اقدام می کرد و جلوی رانت بازار ارز را می گرفت.
پیش بینی ناپذیری فضای اقتصادی با نوسان نرخ ارز
نرخ ارز یکی از شاخصهای مهم اقتصاد کشور محسوب می شود که نقش تعیین کننده در عملکرد حوزههای مختلف اقتصاد دارد حال اینکه هر چه نرخ ارز ثبات بیشتری داشته باشد، قدرت پیشبینی و آینده نگری را برای سرمایه گذاران و فعالان اقتصادی افزایش می دهد. مهم ترین پیامد افت و خیز نرخ ارز به ویژه دلار هم در پیش بینی پذیری اقتصاد و وضعیت بازارهای مختلف خود را نشان می دهد و یکی از مهم ترین دستاوردهای دولت یازدهم در طول چهار سال گذشته ثبات اقتصادی بوده که بخشی از آن به واسطه ثبات نرخ ارز بوده است.به نوشته ایرنا،طبق گفته کارشناسان، نرخ ارز تابعی از عرضه و تقاضای این کالا در بازار، تابع میزان تورم داخلی و خارجی و همچنین متاثر از تغییرات قیمتی است که در بازارهای داخلی و جهانی ایجاد می شود. حال اینکه یکی از راهکارهای دفع نوسانات نرخ ارز، یکسان سازی قیمت ها است و اگر به دنبال ثبات در بازار ارز هستیم، دولت باید هر چه سریع تر نسبت به یکسان سازی نرخ ها در بازار اقدام کند. به طور قطع مم ترین مزیت تثبیت نرخ ارز در کاهش ریسک در برنامه ریزی آینده برای سرمایهگذاری است و این می تواند باعث ورود سرمایه های داخلی و خارجی به بازارهای مولد شود همان چیزی که تکلیف برنامه ششم توسعه و سیاست های اقتصاد مقاومتی است.
به گزارش بانکداران ۲۴ (Banker)،ابتدای هفته گذشته بود که رسانه های آمریکا از تصمیم دونالد ترامپ رئیس جمهوری این کشور پرده برداشتند که قصد ندارد برای سومین بار پایبندی ایران به برجام را تایید کند و حتی برخی گمانه زنی ها از احتمال خروج این کشور از توافق جامع اقدام مشترک میان ایران و گروه 1+5 خبر می داد.در کنار شدت گرفتن رایزنی های سیاسی و بین المللی بویژه از سوی کشورهای عضو گروه 1+5 ، سفته بازار ارزی نیز در داخل ایران به امید بالا رفتن تب قیمت ها دست به کار شدند از این روز از شنبه هفته گذشته (15 مهر) تکاپو برای افزایش نرخ دلار نیز بیشتر شد.ورود تقاضای کاذب و هیجانی به بازار ارز آن هم در شرایطی که هفته ها بود این بازار، روزهای آرام و کم نوسانی را تجربه می کرد، تحولات قیمت در بازار ارز را به صدر اخبار سوق داد و گوش فعالان اقتصادی و حتی مردم عادی را به آن حساس کرد.در همان چند روز که برخی از سفته بازان ارزی خواب تکرار بحران ارزی سال های 90 و 91 را می دیدند، مسئولان بانک مرکزی نیز دست به کار بودند تا حباب قیمتی ایجاد شده در بازار بترکد.هرچند روز یکشنبه گذشته (16 مهر) قیمت دلار برای ساعاتی از مرز روانی 40 هزار ریال عبور کرد اما میانگین قیمتی آن در آن روز در محدوده 39 هزار و 780 ریال ثبت شد؛ اما روز دوشنبه اوج رشد قیمت ها در بازار بود، گرم شدن معاملات فردایی، میانگین نرخ دلار را در پایان این روز در محدوده 40 هزار و 410 ریال نگه داشت.با وجود سه روز تکاپوی فعالان بازار ارز، قیمت ها از روز سه شنبه عقبگرد داشت؛ قیمت دلار در روز سه شنبه به 40 هزار و 240 ریال و در روز چهارشنبه به 40 هزار 160 ریال بسنده کرد.در پایان هفته گذشته و تنها یک روز پیش از اعلام تصمیم نهایی ترامپ، قیمت دلار تنها یک ریال در بازار ایران بالا رفت و به 40 هزار و 170 ریال رسید اما همه آنچه سفته بازان ارزی در مدت یک هفته کاشته بودند، روز شنبه بر باد رفت و قیمت ها نه تنها پس از اعلام ترامپ افزایش نیافت بلکه به قدری ریزش داشت که دلار بار دیگر به کانال 39 هزار ریالی بازگردد؛ دلار روز شنبه 22 مهر ماه را با 200 ریال کاهش پشت سر گذاشت و میانگین قیمتی آن به 39 هزار و 970 ریال رسید.بنابراین و همانطور که ولی اله سیف رئیس کل بانک مرکزی وعده داده بود، بازار ارز نیز به رغم تلاش سفته بازان ارزی در ایجاد نوسان و بهرهبرداری از حاشیه سودهای کوتاهمدت، بار دیگر به تعادل رسید تا زمینه برای اعمال سیاست یکسان سازی نرخ ارز یعنی به شکلی که بتواند در طول زمان به روند با ثبات خود متناسب با تحولات متغیرهای اقتصادی ادامه دهد، فراهم شود.هرچند برخی فعالان بازار ارز، مداخله بانک مرکزی برای تعدیل نرخ ها در بازار را بر نمی تابند و بر این باورند که باید قیمت ها در بازار واقعی شود اما سیف بر این باور است که بازار ارز تحت تاثیر عوامل مختلفی همچون سیاست های کلان اقتصادی، روند متغیرهای بنیادین و کلان، تحولات در روابط سیاسی و اقتصادی بینالمللی، تغییرات نرخ برابری ارزهای جهان را عامل انتظارات قرار دارد و در عین حال، نرخ ارز بر متغیرهای اقتصادی همچون صادرات، واردات، سرمایهگذاری، تولید، مصرف و تورم، آثار مختلف و غیر همجهتی دارد.به عقیده رئیس کل بانک مرکزی، با توجه به تاثیر پذیری و اثرگذاری نرخ ها در بازار ارز، بانک مرکزی ضمن پایش روند نرخ ارز که متاثر از برخی عوامل فصلی و انتظارات ناشی از تحولات روابط بینالملل است، نسبت به استمرار روند ثبات در بازار و دفع اختلالات اقدام خواهد کرد.شیوه بانک مرکزی در تامین اسکناس مورد نیاز بازار آزاد این است که ارزهای عمده را با نرخ هایی کمتر از بازار آزاد به 15 صرافی منتخب خود که بسیاری از آنها به بانک های بزرگ کشور وابسته هستند، می فروشد و خرده فروشان می توانند به طور روزانه تا سقف سالیانه پنج هزار دلار برای اشخاص حقیقی و 100 هزار دلار برای اشخاص حقوقی ارز خریداری کنند.بانک مرکزی هفته گذشته نیز به همین شیوه بازار ارز را مدیریت کرد و در روزهایی که قیمت دلار به بالای 40 هزار ریال رسیده بود، با تزریق اسکناس مورد نیاز با قیمت پایین تر از قیمت بازار از طریق صرافی های منتخب خود، قیمت ها را مدیریت و عرصه را بر سفته بازان تنگ کرد.سیدمحمد صادق الحسینی کارشناس اقتصادی بر این باور است که برای کاهش اثرات نوسانی اقدام های آمریکا در ماه های پیش رو باید بانک مرکزی اجازه دهد که نرخ ارز هرچه سریعتر در بازار تعدیل شود و به نرخ واقعی خود برسد زیرا در این صورت است که اثرپذیری آن از تلاطم ها و نوسان های خارجی و سیاسی کمتر می شود.وی گفت: وقتی نرخ ارز واقعی نباشد، جهش قیمتی آن به زیان اقتصاد خواهد بود و حتی ممکن است منابع ارزی کشور را برای تثبیت نرخ آن با مشکل رو به رو کند.واقعی شدن نرخ ارز، خواسته فعالان واقعی بازار ارز یکی صرافی های مجاز نیز هست؛ آنها تاکید دارند که باید نرخ دلار به تناسب نرخ تورم داخلی و خارجی و رشد اقتصادی محاسبه شود یعنی اینکه اگر متوسط نرخ سود بانکی در ایران 15 درصد و نرخ تورم حدود 11 درصد باشد اما در آمریکا نرخ بهره 5 درصد و نرخ تورم 3 درصد باشد، یعنی باید سالانه 9 درصد از ارزش پول ایران در برابر دلار کم شود تا نه تنها صادرات مقرون به صرفه شود بلکه اقتصاد ایران در برابر شوک های خارجی مقاوم شود.در این پیوند پدرام سلطانی نایب رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران نیز تعدیل افزایشی نرخ ارز را به نفع صادرات دانست و گفت: در دو ماه اخیر تعدیل نرخ ارز، اتفاق مثبتی بوده که به نفع صادرات کشور تمام شده است و خوشحالیم که بانک مرکزی با عجله و رفتار هیجانی به دنبال پایین کشیدن نرخ ارز نیست.به نوشته ایرنا،نایب رئیس اتاق بازرگانی ایران تاکید کرد: تعدیل نرخ ارز سبب می شود تا در شش ماه دوم سال شاهد اثرگذاری مثبت آن در صادرات باشیم.نگاهی به رویه قیمت گذاری ارزها در بانک مرکزی و بازار آزاد تا پیش از بروز حباب قیمتی در نیمه مهر ماه نشان می دهد که رویه سیاستگذاران ارزی نیز بر این بوده که تعدیل نرخ ارز را بدون شتاب و متناسب با نرخ تورم ادامه دهند.شاهد این مدعا، فاصله قیمت نرخ ارز مبادله ای و نرخ آزاد از ابتدای امسال است که نشان می دهد از ابتدای امسال روند نزولی داشته و از پنج هزار 339 ریال در فروردین امسال به پنج هزار و 303 ریال در پایان مرداد رسیده است.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از تعادل، ترامپ این بار تصمیم گرفت خود دست به اقدامی برای لغو یا تغییر در بندهای برجام نزند بلکه پای کنگره امریکا را وسط بکشد تا آنها وظیفه این کار را برعهده بگیرند. این تصمیم ترامپ باز هم سایه تردید را بر دل سرمایهگذاران سنگینتر کرد تا بدترین شرایط ممکن برای سرمایهگذاران یعنی انتظار و ابهام به وجود بیاید. اکنون شرکتهایی که قصد ورود به سرمایهگذاری در بخش نفت ایران را داشتند باید به انتظار بنشینند تا نمایندگان مجلسین طی 60 روز آینده چه بلایی بر سر برجام بیاورند. البته آنها گزینه دیگری نیز در پیش رو دارند و آن اتکا به مواد 36و 37 برنامه جامع اقدام مشترک موسوم به «مکانیسم ماشه» است. در این ماده تشریح شده است که در صورت اسنپبک و بازگشت تحریمها، قراردادهای منعقد شده در زمان برجام معتبر بوده و عطف به ماسبق نمیشوند. در واقع سرمایهگذاران خارجی میتوانند با اتکا به این ماده دل را به دریا زده و پولهای خود را به ایران بیاورند. ابهام بعدی در رابطه با فروش نفت ایران است. در این بخش بهنظر میرسد ،دست دولت جمهوریخواه برای مانعتراشی برای فروش نفت ایران بستهتر از ترساندن شرکتها برای سرمایهگذاری است چراکه بهنظر میرسد، امریکا نتواند اجماعی بین مشتریان اروپایی و آسیایی ایران برای تحریم فروش نفت ایجاد کند.جمعه شب گذشته، نگاه بسیاری از ایران بار دیگر به گیرندههای خود دوخته شد. این بار خبری از یک مسابقه فوتبال، یک سریال پرطرفدار، یک دادگاه علنی یا مناظرههای انتخاباتی نبود. این بار نوبت نمایش اختصاصی دونالد ترامپ برای ایرانیها با موضوع برجام بود. سخنان پرحاشیه ترامپ علیه ایران و سیاستهای منطقهییاش البته بیپاسخ نماند. بلافاصله فدریکا موگرینی یک نشست خبری برگزار و اعلام کرد که لغو برجام در اختیار دونالد ترامپ و هیچ شخص دیگری نیست. بیانیه 3 کشور اروپایی نزدیک به امریکا یعنی بریتانیا، آلمان و فرانسه در کنار موضعگیری روسها بهنفع ایران نیز ادامه موج مخالفتها با سخنان رییسجمهور امریکا و استراتژی جدید او بود.واکنشهای مقامات کشورهای مختلف جهان پس از پایان سخنرانی دونالد ترامپ نشان داد که این بار امریکا در اعمال تحریمهای جدید علیه ایران دست تنهاست و صفآرایی جهانی گستردهیی خصوصا از سوی اروپاییها در مقابل سیاست دولت و کنگره این کشور تشکیل شده است. در چنین شرایطی پرسش اصلی این است که اعمال تحریمهای جدید در وهله نخست چه سرانجامی را برای برجام به وجود خواهد آورد و در مرحله بعدی تا چه میزان صنعت نفت ایران را متاثر خواهد کرد. صنعت نفت ایران از 2 جهت میتواند از سیاستهای ضد برجامی امریکا ضربه بخورد. بعد اول مربوط به ایجاد محدودیت در فروش نفت خام و بعد دوم در فرار سرمایهگذاران خارجی است.پیش از سخنرانی ترامپ این روزنامه در گفتوگو با کارشناسان بینالمللی به بررسی این موضوع پرداخته بود که رییسجمهور امریکا رویکرد عملگرایانهیی ندارد و دکترین دونالد ترامپ در این رابطه پوشالی است و تنها واکنش غیرمنطقی ایران ممکن است باعث اتحاد اروپاییها و امریکاییها در اعمال تحریمهای جدید شود.پس از سخنرانی ترامپ نیز رسانههای بینالمللی تحلیلی مشابه این را ارائه کردند. در این رابطه بلومبرگ در گزارشی، اثرات آنی تحریمهای جدید علیه فروش نفت ایران را «اندک» توصیف کرد. در این گزارش عنوان میشود که در آخرین دور تحریمهای ایالاتمتحده، اروپا به طور کامل خرید نفت از ایران را تحریم کرده بود و تکیه امریکاییها بر تمایل آسیاییها به کاهش خرید نفت از ایران بود. اما در شرایط فعلی که سایر طرفها تمایلی به مذاکره مجدد در رابطه با تحریمهای جدید یا لغو آن ندارند اگر امریکای تحت رهبری ترامپ قصد تحریم فروش نفت ایران را کرده باشد در نیل به هدف خود منزوی خواهد شد. همایون فلکشاهی، تحلیلگر موسسه وودمکنزی در این باره به بلومبرگ میگوید: «بهنظر میرسد، اروپا تمایلی به اعمال تحریمهای نفتی جدید علیه ایران مانند آنچه در سال 2012 اتفاق افتاد، ندارد. خود امریکا نیز در 40سال اخیر نفتی از ایران نخریده است. اما کاری که امریکا میتواند کند، اعمال فشار به مشتریان نفت ایران بهخصوص آنهایی است که در امریکا دارایی دارند.» از زمان برداشته شدن تحریمها، صادرات ایران به مشتریان آسیایی و اروپایی خود به سرعت افزایش یافت و به سطح 2 میلیون و 200 تا 2 میلیون و 400هزار بشکه رسید. بر این اساس پس از آنکه اروپا تحریم خرید نفت از ایران را برداشت، صادرات این کشور به قاره سبز به بیش از 500 هزار بشکه در روز رسید. فروش نفت ایران به چین به عنوان بزرگترین مشتری خود و یکی از کشورهای مذاکرهکننده با ایران نیز در ماه آگوست امسال به بالاترین سطح خود از ژوئن 2016 رسید.بنابراین، این کشورها بعید به نظر میرسد که در چنین شرایطی بخواهند با ساز امریکاییها به رقص درآمده و دردسرهای تغییر خوراک پالایشگاههای خود را به جان خریده و به دنبال جایگزینی کشورهای دیگر با ایران باشند.
او با این سخنرانی قصد داشت به دنیا نشان دهد، ایران کشوری تروریستی است و باید از هرگونه رابطه اقتصادی و سیاسی با آن اجتناب کرد. روابطی که دامنه آن بیش از هر بخش به صنعت نفت کشور برمی گردد، چراکه صنعت نفت ایران پاشنه آشیل اقتصاد کشور است و همواره مورد هدف تحریمهای غرب بوده. اما بازخوردها به اظهارات ناسنجیده ترامپ با انتظارات او متفاوت بود. تقریباً تمام کشورهای جهان بجز متحدان امریکا، اسرائیل و عربستان سخنرانی ضعیف رئیس جمهوری ترامپ را نکوهش کردند.به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از ایران، در این خصوص امیرحسین زمانی نیا، معاون امور بینالملل و بازرگانی وزیر نفت گفت: «سخنرانی ترامپ بر فروش نفت ایران و جذب سرمایه خارجی به صنعت نفت بیتأثیر بود. اظهارات او تغییری در وضع صنعت ایجاد نخواهد کرد.» او موضع رئیس جمهوری امریکا را مؤثر بر تصمیمات شرکتهای امریکایی قلمداد کرد و گفت: شرکتهای امریکایی از تحریمهای کنگره امریکا میترسند و حتی با وجود برجام بعد از آمدن آقای ترامپ از مذاکره برای حضور در صنعت نفت ایران منصرف شدند، چراکه در گذشته این شرکتها را بشدت ترساندهاند و جریمه کردهاند تا افراد امریکایی و شرکتهای امریکایی با ایران کار نکنند. اما طرف مذاکره ایران در فروش نفت خام و فرآوردههای نفتی یا جذب سرمایه خارجی شرکتهای آسیایی و اروپایی هستند و از این نظر سخنان ترامپ بر صنعت نفت ایران بیتأثیر است.
صادرات نفت ایران 2 میلیون و 150 هزار بشکه در روز
کارشناسان میگویند که تهدیدهای امریکا روی کاغذ هیچ تأثیری بر صادرات نفت خام ایران ندارد. فقط ممکن است که برای کوتاه مدت فضای سیاسی را متشنج کند اما بعید است که صادرات نفت خام ایران به کمتر از 2 میلیون و 150 هزار بشکه در روز فعلی برسد.البته کنگره امریکا بعد از یک فرصت ۶۰ روزه باید اعلام کند آیا امریکا در برجام باقی خواهد ماند یا با خروج از برجام تحریمهای جدیدی علیه ایران وضع خواهد کرد. تحریمهای کنگره امریکا میتواند جو آرام صنعت نفت ایران را اندکی مخدوش کند. اما تا زمانی که اتحادیه اروپا پایبندی ایران به توافق هستهای را تأیید میکند و نمیخواهد ایران را مجدداً تحریم کند، جای نگرانی نیست، چراکه مشتریان نفت خام و میعانات ایران از دو قاره اروپا و آسیا هستند و اتحادیه اروپا همکاری هستهای ایران را مطابق با متن برجام تأیید میکند.در این باره سعید خوشرو، مدیر امور بینالملل شرکت ملی نفت میگوید: ایران اکنون روزانه حدود سه میلیون و ۹۰۰ هزار بشکه نفت تولید و 2 میلیون و 150 هزار بشکه صادر میکند و سخنرانی ترامپ روی آن اثری ندارد. پیشبینی میشود که قیمت نفت خام از روز دوشنبه با باز شدن بازارهای جهانی افزایش خواهد یافت اما این افزایش گذراست. روز گذشته قیمت هر بشکه نفت برنت در بازار جهانی بالغ بر 57 دلار بود.
سخنرانی روحانی پادزهر صحبتهای ترامپ بود
«آرامش حسن روحانی رئیس جمهوری ایران در پاسخ به صحبتهای ترامپ و پایبندی ایران به متن توافق هستهای، در کنار ضعف سخنرانی ترامپ فضای بینالملل را همراه با ایران کرده است.»«فریدون مجلسی»، دیپلمات سابق و تحلیلگر روابط بینالملل با بیان این موضوع اظهار کرد: ما با دو مسأله در مورد امریکا مواجه هستیم؛ اول حقمان و دوم منافعمان. حق باماست اما منافع کشور را تأمین نمیکند. او ادامه داد: ما اعلام کردهایم که به تعهداتمان در مورد برجام عمل کردهایم و پیش از ما مسئولان اروپایی و حتی امریکایی نیز این موضوع را تأیید کردهاند. حال رئیس جمهوری امریکا نمیخواهد این موضوع را بپذیرد و ایران را متهم به نقض قوانین و معاهدهها میکند. آن هم در شرایطی که ایران بهدنبال حفظ ثبات اقتصادی و سیاسی است و این موضوع چندان خوشایند نیست.
مجلسی میگوید که «صحبتهای ترامپ اگرچه خشن بود اما محتوا نداشت. اگر بخواهیم صحبتهای او را تحلیل و اثرش را بر فروش نفت ایران و جذب سرمایه خارجی بررسی کنیم به نتیجه چشمگیری نمیرسیم.»
ه گزارش بانکداران ۲۴ (Banker)،در این اجلاس که روزهای ۲۱ تا ۲۳ مهرماه برگزار می شود، نمایندگان نهادهای پولی و مالی کشورهای گوناگون حضور خواهند داشت و فرصتی برای تبادل دیدگاه ها و جلسات دوجانبه با مقامات سایر کشورها به شمار می رود.در اجلاس سالانه صندوق بینالمللی پول و بانک جهانی، علاوه بر مقامات بانکهای مرکزی و وزرای دارایی کشورها، فعالان اقتصادی از بانکها و موسسات مالی نیز گرد هم می آیند تا با مقامات تجاری و بانکی کشورها گفت و گو و تبادل نظر کنند. در این اجلاس نمایندگان بانک مرکزی ایران نیز با مقامات اقتصادی صندوق بینالمللی پول و مدیران ارشد بانکهای مرکزی و تجاری برخی کشورها به طور جداگانه دیدار میکنند. باتوجه به شرایط پسابرجام، در حاشیه این اجلاس، نمایندگان ایران در خصوص راهکارهای گسترش روابط بانکی و رفع موانع موجود با مقامات اقتصادی سایر کشورها رایزنی خواهند کرد.از دیگر برنامههای معاونان بانک مرکزی، شرکت در جلسه روسا و وزرای کشورهای گروه ۲۴ است که نمایندگان کشورها در این جلسه، همه ساله مواضع خود را در امور پولی و مالی بینالمللی هماهنگ میکنند.کشورهای گروه ۲۴ شامل ایران، پاکستان، فیلیپین، سریلانکا، سوریه، لبنان از آسیا و کشورهای برزیل، آرژانتین، مکزیک، ونزوئلا، کلمبیا، پرو، گواتمالا، ترینیداد و توباگو از آمریکای لاتین و آفریقای جنوبی، مصر، الجزایر، نیجریه، کنگو، ساحل عاج و غنا از منطقه آفریقا میشود که کشورهای چین، عربستان و مراکش بهعنوان ناظر در این اجلاس حضور دارند.
به گزارش بانکداران ۲۴ (Banker)، به نقل از آسوشیتدپرس، رئیس صندوق بین المللی پول گفت: کشورهای جهان می توانند با بکارگیری بیشتر زنان در مشاغل از رشد اقتصادی بهتری بهرمند شوند.همچنین صندوق بین المللی پول اعلام کرد با توجه به سال های اخیر، اقتصادی جهانی در حال حاضر سلامت ترین دوره خود را پشت سر می گذارد؛ این در حالی است که همچنان می توان از نرخ بهره پایین و هزینه کرد دولت هایی که استطاعت مالی بالایی دارند، در رشد اقتصاد جهانی بهره مند شد. «آگوستین کارستنز» رئیس بانک مرکزی مکزیک و یکی از اعضای کمیته سیاست گذاری صندوق بین المللی پول گفت: اجماع بالایی در مورد چشم انداز اقتصاد جهانی که در حال تقویت شدن است، وجود دارد؛ اما این به معنی اعلام پیروزی و ظفر در این مورد نیست.بر همین اساس، ساعاتی پیش بانک جهانی و ۱۸۹ عضو صندوق بین المللی پول به نشست ۳ روزه خود در واشنگتن پایان دادند.صندوق بین المللی پول برآورد خود از رشد اقتصاد جهانی را در سال جاری میلادی به ۳.۶ درصد افزایش داد؛ این در حالی است که پیش از این در ماه اوت رقم ۳.۲ درصد برآورد شده بود.از جمله مباحث قابل توجه در صندوق بین المللی پول اشاره به این نکته بود که سه چهارم اقتصاد جهانی در حال رشد است و این بعنوان بزرگ ترین روند بهبود برای اقتصاد در یک دهه اخیر است.البته مقامات صندوق بین المللی پول و بانک جهانی به ریسک هایی که ممکن است منجر به خروج قطار رشد اقتصاد جهانی از ریل شوند، اشاره کردند.در همین حال افزایش ریسک های ژئوپولتیکی از جمله مواجه و رویارویی آمریکا و کره شمالی بر سر آزمایش برنامه های تسلیحات اتمی «پیونگ یانگ» می تواند بسیار پر مخاطره باشد.از سویی دیگر شکاف درآمدی بین فقرا و ثروتمندان روبه افزایش است که می تواند نارضایتی های سیاسی از تجارت آزاد و همکاری جهانی را بوجود آورد.همچنین کمیته سیاست گذاری صندوق بین المللی پول تمامی بانک های مرکزی جهان را به حمایت از بهبود آسیب پذیر اقتصاد جهانی فرا خواند و اعلام کرد با نگه داشتن نرخ بهره در سطح پایین بویژه در کشورهایی که نرخ تورم بسیار پایین است و نیز اقتصادهایی که عملکرد آنها کمتر از پتانسیل خود است، می توان به این مهم دست پیدا کرد.مقامات صندوق بین المللی پول در مورد برخی از کشورها مانند آلمان و کره جنوبی که دارای فاینانس های سلامت هستند، تاکید داشتند که انجام سرمایه گذاری به رشد بیشتر اقتصادی منجر خواهد شد.«کریستین لاگارد» رئیس صندوق بین المللی پول در این نشست از کشورها خواست که اصلاحات را اجرا کنند که این موضوع اقتصاد آنها را کارآمدتر و رونق را گسترش می دهد و آن دسته از کسانیکه از آن بی بهره مانده اند، در معرض انوار آن قرار خواهند گرفت.«لاگارد» گفت: کشورها می توانند با بکارگیری بیشتر زنان در مشاغل و دسترسی آنها به اعتبارات و کمتر کردن شکاف پرداخت دستمزد آنها با مردان به بهبود بیشتر اقتصادی خود و کاهش نابرابری کمک کنند.در روز آخر این نشست «ایوانکا ترامپ» دختر «دونالد ترامپ» رئیس جمهور آمریکا و بعنوان یکی از مشاورین کاخ سفید در کنار «جیم یانگ کیم» رئیس بانک جهانی حضور پیدا کرد و اعلام شد که سرمایه صندوق بانک جهانی برای کمک مالی به زنان کار آفرین به ۳۵۰ میلیون دلار افزایش پیدا کرده و قرار است سرمایه آن به حداقل یک میلیارد دلار برای اعطای وام به زنان صاحب مشاغل در نظر گرفته شود.همچنین «استیفن مانچینی» وزیر خزانه داری آمریکا گفت: انتظار داشتم صندوق بین المللی پول را یک «حامی توانمندتری» برای رشد اقتصاد جهانی با نگاه سفت و سخت تر آن به کشورهایی که از قوانین تجارت جهانی سوء استفاده می کنند، می دیدم.
به گزارش بانکداران ۲۴ (Banker)،در اولین روز هفته، علاوهبر اینکه در بازار نوسان غیرمتعارفی وجود نداشت، ارزهایی مانند یورو و دلار نوسان کاهشی ۲ رقمی را به ثبت رساندند. روز شنبه، دلار ۳۰ تومان از ارزش خود را از دست داد و به بهای ۴ هزار و ۵ تومان رسید. یورو نیز با افت ۵۵ تومانی از کانال ۴ هزار و ۸۰۰ تومان پایین رفت و به بهای ۴ هزار و ۷۹۵ تومان رسید. در کنار این، پوند، یوآن چین، ین ژاپن، دلار کانادا، دلار استرالیا، لیر ترکیه و درهم امارات از دیگر ارزهای مهمی بودند که در اولین روز هفته کاهشی شدند.
ریزش قیمت در بازار ارز و طلا
فعالان بازار ارز تغییر فضای ذهنی انتظاری معاملهگران پس از صحبتهای ترامپ را یکی از عواملی دانستند که در افت تمامی ارزهای بازار داخلی تا حدی موثر بود، هر چند عوامل واقعی هم در کاهش قیمت اثر داشتند. از مجموع صحبتهای فعالان، هفت عامل را میتوان در افت بهای دلار موثر دانست که شامل جدی نگرفتن صحبتهای ترامپ، حمایت مقامهای اروپایی از برجام، کاهش نرخ حواله درهم، افزایش عرضه ارز خرد، رفتار مناسب بازارساز و کاهش تحرکات معاملهگران فردایی بود.روز گذشته در بازار سکه و طلا نیز بیشتر معاملهگران در موقعیت فروش قرار داشتند تا قیمتها در این بازار نیز سیر نزولی به خود بگیرد. در بیست و دومین روز مهرماه، سکه تمام بهار آزادی ۷ هزار تومان از ارزش خود را از دست داد و به بهای یک میلیون و ۳۱۱ هزار تومان رسید. نیم سکه و ربع سکه نیز به ترتیب ۳ و ۲ هزار تومان از ارزش خود را از دست دادند و روی قیمت ۶۶۳ و ۳۸۳ هزار تومان قرار گرفتند. هر گرم طلای ۱۸ عیار نیز۹۷۰ تومان افت را به ثبت رساند و به بهای ۱۲۴ هزار و ۲۰۵ تومان رسید. افت قیمتها در بازار سکه و طلا در شرایطی صورت گرفت که بهای اونس جهانی روز جمعه از مرز هزار و ۳۰۰ دلار عبور کرده بود.
۲ عامل روانی اثرگذار بر کاهش نوسان
روز گذشته، دلار معاملات خود را با قیمت ۴ هزار و ۲۰ تومان آغاز کرد که کاهشی ۱۵ تومان نسبت به نرخ بسته شده روز پنجشنبه داشت. به گفته فعالان، بخشی از افت ابتدای روز ناشی از واکنش بازار نسبت به صحبتهای ترامپ و اثرات پیرامونی آن بود که بیشتر جنبه روانی و انتظاری داشت. به گفته شماری از بازیگران بازار، دو موضوع نگاه بازار نسبت به ریسک ترامپ را تعدیل کرد و تا حدی موجب تغییر انتظارات شد.در وهله اول، واکنش ترامپ به اندازهای نبود که بازیگران ارزی تصور میکردند؛ هفته گذشته صحبتهای زیادی در مورد اقدامات احتمالی ترامپ مانند قرار دادن سپاه در لیست گروههای تروریستی منتشر شد، ولی در عمل ترامپ از این صحبتها عقبنشینی کرد تا بازار نیز حداقل در مقطع فعلی کمتر او را جدی بگیرد.دومین موضوع که شاید بیشتر از صحبتهای ترامپ، انتظارات را تحتتاثیر قرار داد، واکنش مسوولان کشورهای اروپایی و حمایت آنها از برجام بود در مجموع از صحبتهای فعالان این نکته مشهود که بازار به این نتیجه رسیده که در حال حاضر امکان نوسانگیری با ریسک ترامپی وجود ندارد؛ بنابراین از این ناحیه نمیتوان هیجانی به بازار تزریق کرد.
۴ عامل واقعی اثرگذار بر کاهش نوسان
با وجود اثرگذاری عوامل روانی و تخیله شوک ترامپ، عوامل واقعی نیز در افت قیمت ابتدای هفته و کاهش دامنه نوسان نقش داشتند. یکی از مهمترین عواملی که در کاهش قیمت نقش داشت، افت نرخ حواله درهم بود. روز گذشته این نرخ زیر مرز هزار و ۱۰۰ تومان ماند و به بهای هزار و ۹۶ تومان رسید. نرخ حواله درهم یکی از مهمترین متغیرهایی است که معاملهگران بازار داخلی آن را رصد میکنند و افزایش و کاهش آن را نشانه مستقیم از نوسانات احتمالی بازار داخلی تصور میکنند. از دیگر عوامل واقعی که در کاهش قیمت اثر داشتند، میتوان به رفتار بازارساز، کاهش تحرکات معاملهگران فردایی و ورود برخی خریداران هفته گذشته برای فروش ارز اشاره کرد. مشاهدات نشان میداد که روز شنبه تقاضا تا حدی عقب رفت؛ نبود صف برای خرید دلار و خلوت بودن صرافیها در کنار کاهش رفتارهای هیجانی در بازار از جمله عواملی بودند که نشاندهنده کاهش تقاضا بودند.درحالیکه در اواسط هفته گذشته برخی از افراد با تصور امکان کسب سود وارد بازار و صف خرید شده بودند، روز شنبه چنین صفهایی در بازار وجود نداشت و حتی برخی از آنها ارز خریداری شده خود در هفته گذشته را تصمیم گرفتند که به فروش برسانند. این تحریک اندک سمت عرضه شاید عامل محکمی برای کاهش قیمت نبود، ولی یقینا عاملی بود که اجازه نداد قیمت در فاز افزایشی قرار بگیرد. در واقع تغییر موقعیت این دسته از افراد ترمزی بود که موجب شد تقاضای بیشتری وارد بازار نشود.
نقطه عطف بازار
به گفته بخشی از بازیگران بازار در سالهای گذشته هر گاه قیمت دلار پس از چند نوسان صعودی در مسیر کاهشی قرار میگرفت، بازارساز با فشار بیشتر عرضه زمینهساز کاهش بیشتر قیمت را فراهم میکرد، عاملی که به موجب آن دامنه نوسان بالا میرفت.با این حال، روز گذشته بازارساز ارزی از نظر معاملهگران ریکرد جدیدتری را پیش گرفت. روز گذشته بازارساز عرضه خود را حفظ کرد ولی آن را به میزانی بالا نبرد که قیمت دچار نوسانات شدید کاهشی شود. در واقع، بازارساز روز شنبه به جای توجه به قیمت بیشتر به مدیریت نوسانات بها داد، عاملی که در آرامش روز اول هفته نقش مهمی داشت و میتوان آن را بهعنوان نقطه عطف رفتار سیاستگذار در نظر گرفت، چراکه نوسانات شدید کاهشی بهطور معمول با افزایشهای شدید پیگیری میشود. نشانه این موضوع را حتی میتوان در رفتار معاملهگران فردایی مشاهده کرد. در ساعات انتهایی روز شنبه بیشتر معاملهگران فردایی قصد فروش داشتند؛ چراکه پس از کاهش قیمت میتوانستند در سطوح پایینتر اقدام به خرید دلار کنند و دامنه نوسان را بالا ببرند. به نوشته دنیای اقتصاد،در این شرایط، بهنظر میرسد بازارساز نیاز است که در برابر چنین بیثباتیها و تحریکهای احتمالی نیز واکنشی متناسب نشان دهد و در برابر خواست نوسان گیران فردایی مقاومت کند. این موضوع از آن جهت اهمیت دارد که با وجود کاهش بهای دلار در روز شنبه، عده زیادی از معاملهگران باور دارند، قیمت این ارز در ادامه سال ۹۶ توانایی رشد بیشتر قیمت را دارد. حتی برخی با توجه به نیازهای ارزی زائران اربعین انتظار افزایشی شدن بازار در روزهای نزدیک را دارند. در چنین شرایطی بهنظر میرسد بازارساز باید تلاش بیشتری در جهت کاهش نوسان در بازار صورت دهد و بهدنبال اثرگذاریهای کاهشی کوتاه نباشد و با یک برنامهریزی بلندمدت نوسانات قیمت را مدیریت کند.





