اخبار سیاسی و اقتصادی
در هفته ای که گذشت قیمت طلا به شکل قابل توجهی دچار تغییر شده و رشد 3 درصدی را از خود نشان داد.بازار سهام هفته گذشته و احتمالا هفته آینده ایالات متحده آمریکا را می توان در دو کلمه خلاصه کرد: شدیدا ناپایدار. سهام داو جونز در پی بی ثباتی های شدید طی چند روز گذشته بیش از 5 درصد ارزش خود را از دست داد. شاخص دیگر سهام ها نیز با افت بسیار شدیدی رو به رو شدند.دلیل این ریزش شدید را می توان به گزارش جلسه FOMC نسبت داد.
یکی از بدترین بیماریهای اقتصادی در دنیا وقوع همزمان رکود یا نزول تولید ناخالص داخلی و تورم است که به آن رکود تورمی میگویند. نزدیک به 2سال است که اقتصاد ایران با این بیماری مهلک مواجه است و در شرایطی که اقتصاد بهطور مداوم در حال کوچکتر شدن است نرخ تورم بیش از 20درصد و حتی در مقاطعی تا 40درصد ارزیابی شده است. برآوردهای آماری نشان میدهد که این وضعیت بد اقتصادی بهویژه از زمان خروج آمریکا از برجام و اعمال تحریمهای تازه بدتر شده است با این حال برخی گزارشها بهویژه گزارشهای بانک جهانی نشان میدهد که احتمالا از سالجاری میلادی روند نزولی اقتصاد ایران متوقف خواهد شد و به صفر خواهد رسید. با این حال در سال قبل اقتصاد ایران یکی از بدترین عملکردهای 3دهه گذشته را ثبت کرده است.
نزول 7درصدی اقتصاد ایران
مرکز آمار ایران در تازهترین گزارش خود اعلام کرده است که تولید ناخالص داخلی ایران در سال قبل 7درصد کاهش یافته است. مقایسه آماری رکودهای اقتصادی ایران از ابتدای دهه40 تاکنون نشان میدهد که نزول 7درصدی اقتصاد ایران در سال 98 یکی از بدترین نزولها در 33سال گذشته یعنی از سال 1365تاکنون بوده است. درطول این سالها بیشترین میزان نزول تولید یا رکود اقتصادی ابتدا مربوط به سال 1391با نزول 8.3درصدی بوده و بعد از این سال بیشترین نزول اقتصادی مربوط به پارسال بوده است. اقتصاد ایران از ابتدای دهه40 تاکنون بارها درگیر رکود و نزول اقتصادی بوده است. با این حال بیشترین دورههای رکود بین سالهای 1354تا 1365اتفاق افتاده است. بخشی از این رکودهای اقتصادی که بالاترین میزان رکود در اقتصاد ایران است، این دوره مربوط به جنگ تحمیلی و جایگزینی سیاستهای اقتصادی پس از انقلاب اسلامی بوده است.به نوشته همشهری، گزارش مرکز آمار ایران همچنین حاکی از آن است که بیشترین میزان اثرگذاری تحریمها بر بخش صنعت و معدن بوده و این موضوع منجر به نزول 14.7درصدی این بخش شده است. با این حال بخش کشاورزی با رشد 3درصدی در سال قبل مواجه بوده است. این نشان میدهد که تحریمهای ظالمانه آمریکا که از سال97 پس از خروج یکجانبه آمریکا از برجام تشدید شده است بخش صنعت و معدن را نشانه رفته است. با این حال امیدواریهایی هم نسبت به پایان دوره رکود بهدلیل تطابق پیدا کردن اقتصاد با تحریمها بهوجود آمده است.
امیدواری برای بازگشت به ثبات
مطابق گزارش مرکز آمار ایران بخش عمده نزول 7درصدی اقتصاد ایران در سال98 ناشی از کاهش فروش نفت و مشکلات بهوجود آمده در بخش صنعت و معدن و همینطور صنعت نفت بهدلیل اعمال تحریمهای یکجانبه آمریکا علیه ایران بوده است. چرا که میزان نزول تولید ناخالص داخلی بدون احتساب نفت فقط 0.6درصد بوده است. این عدد امیدواریهای زیادی را ایجاد کرده که درصورت کاهش وابستگی به نفت، اقتصاد ایران ظرف یک سال آینده دوباره وارد مدار رشد شود.بهویژه آنکه دولت اقداماتی را هم برای کاهش بیشتر وابستگی به نفت در بودجه آغاز کرده است. تازهترین گزارشهای بانک جهانی نیز موید این نکته است که احتمالا دوره رکود اقتصادی ایران در سال جاری میلادی به پایان خواهد رسید.بانک جهانی نه فقط انتظار دارد که عملکرد اقتصادی ایران در سال جاری میلادی بهتر از سال قبل باشد، بلکه انتظار دارد این سال آخرین سال نزول اقتصادی ایران باشد و سال آینده، اقتصاد ایران با رشد مثبت ۲.۱ درصدی به 3سال رشد منفی متوالی(سالهای میلادی) خود خاتمه دهد. اقتصاد ایران در سال گذشته میلادی طبق تخمین بانک جهانی ۸.۲ درصد کوچک شد. براساس ارزیابی بانک جهانی، در سال۲۰۲۰ میلادی رشد اقتصادی ایران صفر درصد خواهد بود. صندوق بینالمللی پول در مهرماه، رشد اقتصادی ایران در سال ۲۰۱۹ را منفی ۹.۵ درصد ارزیابی کرده بود.
با وضعیت سیاست های پولی شروع می کنیم. سیاست های پولی موجود حامی قیمت طلا تا حداقل دو سال آینده هستند. نرخ بهره نزدیک به صفر و تورم پیش بینی شده به دلیل شرایط اقتصادی موجود می تواند باعث شود تا دو سال آینده قیمت طلا همچنان رونی صعودی داشته باشد.طبق پیش بینی فدرال رزرو بحران اقتصادی موجود طولانی تر از پیش بینی ها خواهد بود و این موضوع از قیمت طلا حمایت خواهد کرد.در آغاز هفته بانک گلدمن ساکس با اعلام دوباره موضع خوش بینانه اش نسبت به قیمت طلا گفت که قیمت طلا تا 12 ماه آینده به 1800 دلار خواهد رسید و نرخ تورم نیز بالا رود این پیش بینی به 2000 دلار می رسد.فیلیپ نیومن مدیر شرکت مشاوره مستقر در لندن می گوید که طلا قطعا 1800 دلاری خواهد شد. او معتقد است که این رشد قیمت به شکل یک خط مستقیم نخواهد بود و با نوسان همراه است اما قطعا اتفاق خواهد افتاد.مولفه های موجود همگی نوید یک قیمت بین 1800 و 2000 دلار را طی دو سال آینده برای طلا می دهند و اگر تغییرات وسیعی در اقتصاد جهانی رخ ندهد به احتمال بسیار زیادی این پیش بینی به واقعیت خواهد پیوست.
در حالی که این متن نوشته می شود قیمت هر انس طلا 1730 دلار می باشد و حالت نسبتا پایداری را از خود نشان می دهد. طی هفته گذشته طلا رشدی پایدارداشت و از 1685 دلار به 1740 دلار و سپس در انتهای هفته و قبل از بسته شدن بازار 1730 دلار شد.اکثر کارشناسان بازار طلا پیش بینی می کنند که در هفته پیش رو قیمت طلا حالتی صعودی را از خود نشان دهد و همچنان رشد کند اما هنوز هم تردید های بسیاری درباره اینکه طلا چقدر رشد کند وجود دارد. بسیاری از کارشناسان معتقدند که هنوز بسیار زود است که 1800 دلار شدن طلا را پیش بینی کنیم.عدم بالا رفتن تورم میتواند قیمت طلا را در حال حاضر به صورت نسبتا پایداری حفظ کند اما در دامه و با ایجاد تورم این امیواری وجود دارد که قیمت طلا افزایشی بسیار زیاد را از خود نشان دهد.به نوشته طلا، در حال حاضر به دلیل تشدید نگرانی ها بابت موج دوم بیماری کووید-19 نیز قیمت طلا رشد بیشتری خواهد داشت.در مجموع اگر بخواهیم چند روز آینده قیمت طلا را پیش بینی کنیم فضای نسبتا پر از نوسان، رفت و برگشتی و در مجموع رشد را برای قیمت طلا پیش بینی خواهیم کرد.
سازمان توسعه و همکاری اقتصادی، روز گذشته گزارشی درباره تاثیرات همهگیری کووید-۱۹ بر تولید ناخالص جهان منتشر کرد. بر اساس این گزارش، در صورتی که موج دوم ویروس کرونا در جهان شکل نگیرد، رشد اقتصادی امسال جهان منفی ۶ درصد خواهد بود. در سناریویی دیگر با در نظر گرفتن شیوع بیماری در موج دوم، رشد اقتصادی به منفی ۷.۶ درصد کاهش مییابد. سازمان همکاری و توسعه اقتصادی(OECD) مینویسد:«همهگیری کووید-۱۹ یک بحران سلامت جهانی است که در حافظه جمعی ما هیچ سابقهای نداشته است.
طبق عقیده بسیاری از اقتصاددانان در ماه های آینده به دلیل کمک های مالی دولت ها به مردم و تزریق نقدینگی به بازار و حتی صنایع، کشور ها دچار تورم خواهند شد و پیش بینی می شود در شرایطی که جهان به تورم دچار شود قیمت طلا بیش از پیش صعود خواهد کرد.چمبرز کارشناس وضعیت اقتصادی و بورس معتقد است که وضعیت اقتصادی کاملا فاجعه بار است و اعداد و ارقام منتشر شده امید بخش نیستند. وی می گوید که سقوط در بازار بورس معمولا w شکل می باشد اما در حال حاظر ما یک سقوط v شکل را تجربه کرده ایم و شرایط موجود نوید یک سقوط شدید دیگر در بازار سهام را می دهند که دلیل آن می تواند تورم جهانی باشد.هنگامی که تورم ایجاد شود طلا به بهترین مکان برای سرمایه گذاری تبدیل می شود و سرمایه را حفظ می کند.چمبرز در ادامه گفت که اگر چه اقتصاد در حال بهبودی است اما نرخ بیکاری هنوز بسیار بالا است. به علاوه موج دوم کووید -19 که در حال حاضر به ایالات متحده رسیده است رشد اقتصادی را کاهش خواهد داد. البته بعید است دولت ها به دلیل شرایط اقتصادی دوباره اقدامات پیشین خود را تکرار کنند اما بهرحال اقتصاد تا حد زیادی از این موضوع ضربه خواهد خورد.
به نقل از رویترز، انتشار آمارهای اقتصادی ضعیف از انگلیس بر نگرانیها در مورد موج دوم شیوع کرونا افزوده است و همین امر سبب شد تا تقاضا برای طلا افزایش یابد از طرفی با پیشبینیهای ناامیدکننده اقتصادی از سوی فدرالرزرو که اعلام کرد ریکاوری اقتصادی آمریکا سالها طول خواهد کشید،عامل دیگر افزایش قیمت جهانی طلا شدمقامات فدرال رزرو در اوایل این هفته گفتند نرخ بهره بانکی این بانک حداقل تا سال 2022 باید در نزدیکی صفر باقی بماند.طلا از پایین ماندن نرخ بهره سود می برد زیرا هزینه های نگهداری این فلز گران بها کاهش می یابد. دادههای اداره ملی آمار انگلیس نشان داد که اقتصاد این کشور در ماه آوریل با بزرگترین افت (در تولید ناخالص ملی) در تاریخ خود روبرو شده است.طبق این دادهها تولید ناخالص ملی (جیدیپی) انگلیس ۲۰.۴ درصد نسبت به ماه گذشته کمتر شده است. این در حالی است که اقتصاددانان شرکتکننده در نظرسنجی رویترز پیشبینی کرده بودند جیدیپی این ماه ۱۸.۴ درصد آب برود.همچنین طبق این دادهها مشخص شد که جیدیپی انگلیس در ماه آوریل ۲۴.۵ درصد نسبت به آوریل ۲۰۱۹ کاهش یافته است.این نتایج در حالی اتفاق افتاده است که محدودیتهای قرنطینهای وضع شده برای مقابله با شیوع ویروس کرونا فعالیتهای اقتصادی را به شدت مختل کرده است.در سه ماهه منتهی به پایان آوریل اقتصاد انگلیس نسبت به سه ماه قبل از آن ۱۰.۴ درصد آب رفت، در حالی که تحلیلگران میزان افت آن را ۱۰ درصد پیشبینی کرده بودند.از طرفی قیمت طلا در مسیر ثبت نخستین افزایش هفتگی در 4 هفته گذشته قرار گرفته است.امروز هر اونس طلا در بازارهای جهانی 1737 دلار فروخته شد.طلا تا این لحظه طی هفته گذشته 2.5 درصد افزایش ارزش را ثبت کرده است.جیگار تریودا، تحلیلگر کالاهای اساسی در بمبئی گفت در ساعات اولیه معاملات قیمت طلا کاهش یافت اما پس از انتشار آمار ضعیف اقتصادی انگلیس، بهای این فلز گران بها افزایش یافت. جان شارما، اقتصاددان ارشد بانک ملی استرالیا گفت: «افزایش موارد ابتلا به ویروس کووید 19، سبب تقویت حس پرهیز از ریسک پذیری شده است. درعین حال، این وضعیت ارزش دلار را نیز بالا برده است.»امروز تقویت ارزش دلار، مانع از افزایش بیشتر قیمت طلا شده زیرا بالا رفتن ارزش دلار، فلز زرد را برای مالکان دیگر ارزها گران تر می سازد.ذخایر طلای گلدتراست، بزرگ ترین صندوق سرمایهگذاری طلا در جهان در روز پنج شنبه 0.5 درصد افزایش یافت و به 1135.05 تن رسید.بازارهای سهام آمریکا پس از روند صعودی پرقدرتی که اخیرا داشتند، در معاملات روز پنج شنبه بیش از پنج درصد سقوط کردند که بدترین روز آنها از اواسط مارس بود. بازارهای سهام آسیایی هم به دلیل نگرانیها از شیوع مجدد ویروس کرونا نزول کردند.قیمت طلا از ابتدای سال ۲۰۲۰ تاکنون با اقدام بانکهای مرکزی جهان در کاهش نرخهای بهره و رونمایی بستههای محرک مالی گسترده که با هدف تقویت اقتصادهای آسیب دیده از شیوع ویروس کرونا صورت گرفته، رشد چشمگیری داشته است.
شرکت دوبیرز که اکثر این سنگها را در بوتسوانا استخراج و به فروش میرساند، از ماه فوریه به ندرت الماس خام فروخته است. وضعیت شرکت الروسا رقیب روسی دوبیرز هم تعریفی ندارد. اکنون که محدودیتهای وضع شده در سراسر جهان برای مقابله با شیوع ویروس کرونا به تدریج رفع میشود، الماسهای به فروش نرفته این چالش را ایجاد کرده اند که چگونه الماسهایی به ارزش میلیاردها دلار فروخته شوند، بدون این که به احیای تدریجی این صنعت لطمه وارد شود.پاندمی ویروس کرونا دنیای الماس را نابود کرده است. فروشگاههای جواهرات درهای خود را به روی مشتریان بستند. استادان هندی که به برش و صیقل الماسهای خام میپرداختند ناچار شدند در خانه بمانند و دوبیرز فروش مارس خود را لغو کرد زیرا خریداران نمیتوانستند برای مشاهده کالاها سفر کنند.وبیرز و الروسا برای دفاع از سهم بازارشان اقدام کردهاند. این معدنکاران حاضر نشدهاند قیمتها را کاهش دهند اما در عوض به خریداران آزادی کم سابقهای برای مذاکره مجدد قراردادهای خرید این سنگهای قیمتی داده اند. همچنین به منظور کنترل سطح موجودی الماسها، تولیدشان را کاهش دادهاند با این حال حجم الماسهای انبار شده رو به افزایش است.طبق برآورد شرکت مشاوره جمدکس، پنج تولیدکننده بزرگ جهان احتمالا ذخایری به ارزش حدود ۳.۵ میلیارد دلار دارند. این آمار ممکن است تا پایان سال به ۴.۵ میلیارد دلار یا حدود یک سوم از تولید سالانه الماس خام برسد. تولیدکنندگان تلاش کردهاند عرضه الماس خام را برای حمایت از بازار و ارزش محدود کنند. سوال این است که فروش ذخایر انبار شده در عین حمایت از ارزش بازار چطور انجام خواهد گرفت.دوبیرز پس از این که ناچار شد رویداد مارس را لغو کند، موفق شد در ماه مه رویدادی را برگزار کند اما برخلاف معمول، نتایج آن را اعلام نکرد. به گفته منابع آگاه، این فروش به حدود ۳۵ میلیون دلار رسید که در مقایسه با فروش ۴۱۶ میلیون دلار در سال گذشته رقم ناچیزی است.آزمون بزرگ بعدی برای صنعت الماس در اواخر ماه میلادی جاری خواهد بود که فروش جدید دوبیرز برگزار میشود. این شرکت به دنبال جذب مشتری، اقداماتی مانند اجازه مشاهده الماس خارج از بوتسوانا داده است و خریداران میتوانند از خرید کالاهایی که برای خریدشان موافقت کرده بودند صرفنظر کنند.مشتریان دوبیرز که برخی از آنها از بعضی از شیوههای فروش این شرکت در سالهای اخیر به شدت عصبانی بودند، از اقدامات اخیرش استقبال کردهاند. با این حال دوبیرز و الروسا روی موضوع قیمت گذاری قاطعانه ایستادهاند و حتی حاضر نشدهاند پیشنهاد برخی از مشتریانشان برای خرید با شرایط ویژه را بپذیرند، در حالی که تولیدکنندگان کوچکتر الماس قیمتهایشان را کاهش دادهاند.معدنکاران کوچکتر که برخی از آنها پیش از پاندمی برای بقا مبارزه میکردند، تخفیفهای چشمگیری به میزان حداکثر ۲۵ درصد در مراکز تجارت مانند آنتورپ دادهاند. این مسئله ممکن است تلاش شرکتهای بزرگ برای مجاب کردن خریداران بزرگ برای آمدن پای میز معامله را دشوارتر کند.بر اساس گزارش بلومبرگ، مدیریت عرضه برای صنعت الماس از زمانی که دوبیرز به انحصارطلبیاش پایان داد، یک دردسر دائمی بوده است و ممکن است این بار دشوارتر باشد. دلالهای صنعت حتی پیش از شیوع پاندمی هم به مشکل برخورده بودند اگرچه بخش خرده فروشی یکی از بخشهایی است که شدیدترین آسیب را از قرنطینه دیده است.
با رشد قیمت طلا شاخص های بازار سهام پس رشد چشمگیر خود طی چند روز گذشته حال ثابت مانده اند. دلیل آن را می توان دو چیز دانست. یک گزارش دولت آمریکا که در روز گذشته منتشر شد و به صورت رسمی اعلام کرد که اقتصاد در رکود فرو رفته است و این امر باعث شد با وجود نزولی بودن قیمت طلا در صبح دیروز، در ادامه روز روند صعودی به خود بگیرد و حدود 15 دلارهم رشد کند. دلیل دوم نیز تزلزل بیشتر دلار است که پس از گزارش اخیر نیز بیشتر به آن دامن زده خواهد شد.طبق داده های بانک جهانی تولید ناخالص داخلی جهانی در سال جاری 5.2 درصد کاهش خواهد یافت. بانک جهانی معتقد است که این نخستین رکود اقتصاد از سال 1870 است که فقط با یک بیماری همه گیر اتفاق افتاده است.طلا در ابتدای این هفته از دوازه هزار و هفتصد دلار عبور کرده و الان اولین هدف سخت برای آن می تواند 1729 و سپس 1740 دلار و محدوده آرامش آن نیز می تواند به ترتیب 1700 و 1720 دلار باشد. البته بعضی از کارشناسان معتقدند که طلا در این هفته ممکن است بتواند 1750 دلار را نیز به دست بیاورد.
آن ها معتقدند که با وجود پیدا شدن موجی از شک و تردید در بازار طلا در هفته های اخیر بدون هیچ تردیدی قیمت طلا رشد دوباره خواهد داشت.به اعتقاد این دسته از کارشناسان افرادی که در پاسخ به ریسک های موجود در بازار طلا اقدام به فروش طلا می کنند در ادامه متضرر خواهند شد. ما انتظار داریم نرخ منفی رشد اقتصادی هنوز ادامه داشته باشد و از این جهت طلا همچنان رشد خواهد کرد و پناهگاه خوبی برای سرمایه گذاران باقی خواهد ماند.رشد اقتصادی منفی، پیش بینی های فدرال رزرو و البته از بین رفتن احساسات مربوط به وضعیت اقتصادی در بازار نیز می تواند باعث افزایش قیمت طلا در این هفته و البته در طولانی مدت شود.